Τι Είναι οι Κρίσεις Πανικού;
Οι κρίσεις πανικού είναι το ξαφνικό αίσθημα τρόμου όταν δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.
Κρίσεις Πανικού Αίτια
Στην πραγματικότητα, οι κρίσεις πανικού δεν είναι λόγος πανικού. Είναι απλά ο τρόπος αντίδρασης του σώματος σε κατάσταση άγχους.
Το άγχος μπορεί να είναι σωματικό, όπως όταν κάποιος νιώθει εξαντλημένος, ή συναισθηματικό, όταν πρόκειται για κάποια σημαντική αλλαγή στη ζωή του ατόμου.
Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε ακόμη τα βαθύτερα αίτια της κρίσης πανικού και της διαταραχής πανικού.
Πιθανές αιτίες των κρίσεων πανικού μπορεί να είναι:
- Ο σύγχρονος τρόπος ζωής (έντονο στρες)
- Διαταραχές των νευροδιαβιβαστών στο κεντρικό νευρικό σύστημα (σεροτονίνη και νορανδρεναλίνη)
- Περιπτώσεις φοβίας (αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, διαταραχή αποχωρισμού)
- Σωματικές ασθένειες (πχ. υπερθυρεοιδισμός)
- Η κληρονομικότητα
- Χαρακτήρας ευαίσθητος στο στρες ή προσωπικότητα επιρρεπής στα αρνητικά συναισθήματα
- Ένα στρεσογόνο συμβάν (όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου)
- Κάπνισμα ή υπέρμετρη πρόσληψη καφεΐνης
Κρίσεις Πανικού Συμπτώματα
Η προσβολή πανικού λοιπόν, είναι ένα απότομο ξέσπασμα έντονο φόβου ή έντονης δυσφορίας που κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά, κατά τη διάρκεια της οποίας συμβαίνουν τέσσερα (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:
- Λαχάνιασμα
- Αυξημένοι παλμοί
- Τρέμουλο
- Ζάλη
- Ναυτία
- Αίσθημα πνιγμού
- Μυρμήγκιασμα χεριών και δακτύλων
Ο πάσχων ανησυχεί έντονα ότι θα υπάρξουν και άλλες προσβολές πανικού ή πιστεύει ότι θα χάσει τον έλεγχο, θα υποστεί καρδιακή προσβολή, ή θα… τρελαθεί.
Να σημειωθεί ότι το απότομο ξέσπασμα έντονου φόβου μπορεί να συμβεί από ήρεμη κατάσταση ή από αγχώδη κατάσταση.
Κρίσεις Πανικού & Θυρεοειδής
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι διαταραχών του θυρεοειδούς αδένα:
- υποθυρεοειδισμός όπου ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί
- υπερθυρεοειδισμός όπου ο θυρεοειδής αδένας υπερλειτουργεί
Οι ιδιότητες των θυρεοειδικών ορμονών μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία.
Για παράδειγμα, ο υποθυρεοειδισμός έχει να κάνει με την επιβράδυνση των νοητικών λειτουργιών, με την απάθεια, την αδιαφορία και τον λήθαργο, όπου κυριαρχούν τα συναισθήματα άγχους με ευερεθιστότητα.
Αντίθετα, ο υπερθυρεοειδισμός ανήκει στην κατηγορία των ψυχοσωματικών διαταραχών και τα άτομα με αυτή τη διαταραχή παρουσιάζουν ευερεθιστότητα, υπερκινητικότητα, νευρικότητα, ευσυγκινησία.
Είναι, επίσης, ασταθή συναισθηματικά, παθαίνουν κρίση πανικού και ξεσπούν σε λυγμούς χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Προτεινόμενο άρθρο: Φαρυγγίτιδα: Συμπτώματα, Διάρκεια & Μέθοδοι Αντιμετώπισης / Θεραπεία
Κρίσεις Πανικού & Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τη διάθεση και τις σκέψεις.
Τα άτομα με κατάθλιψη έχουν διαρκή αισθήματα λύπης, απελπισίας, έντονη ελάττωση τους ενδιαφέροντος, ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες, τις δραστηριότητες.
Οι αγχώδεις διαταραχές συχνά συνυπάρχουν με διαταραχές της διάθεσης.
Συγκεκριμένα, τα άτομα με διαταραχή πανικού βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης κλινικής κατάθλιψης.
Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου οι μισοί από εκείνους που διαγνώστηκαν με διαταραχή πανικού θα παρουσιάσουν τουλάχιστον ένα μείζων καταθλιπτικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Κρίσεις Πανικού στον Ύπνο
Οι άνθρωποι με αγχώδεις διαταραχές, όπως η διαταραχή πανικού, αγοραφοβία, άγχος υγείας, και ειδικές φοβίες, ζουν μια καθημερινότητα γεμάτη άγχος και ανησυχία για όσα συμβαίνουν στο σώμα τους, με αποτέλεσμα να περιμένουν την ώρα του ύπνου για να μπορέσουν να ηρεμήσουν.
Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, το έντονο ξέσπασμα μπορεί να συμβεί από ήρεμη κατάσταση ή από αγχώδη κατάσταση. Έτσι λοιπόν, οι κρίσεις πανικού κατά τη διάρκεια της νύχτας εμφανίζεται στο στάδιο του ύπνου όπου είμαστε πιο ξεκούραστοι, πιο χαλαροί και δεν βλέπουμε όνειρα.
Το άτομο ξυπνά με έντονο αίσθημα φόβου, ασφυξίας, ταχυκαρδία και ιδρώτα. Η διάρκεια της κρίσης είναι σύντομη και δεν διαρκεί ποτέ πάνω από 15 με 20 λεπτά.
Κρίσεις Πανικού στην Οδήγηση
Η κρίση πανικού μπορεί να εμφανιστεί επίσης, κατά την διάρκεια της οδήγησης, παρουσιάζοντας συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, ζαλάδα, βαρύ κεφάλι, φόβος θανάτου και αίσθημα πνιγμού.
Όλα αυτά τα σωματικά συμπτώματα πηγάζουν από το άγχος που βιώνει το άτομο εκείνη τη στιγμή.
Η φοβία αυτή μπορεί να οφείλεται σε κάποιο τραυματικό γεγονός που σχετίζεται με το αυτοκίνητο ή ενδεχομένως να αναπτύχθηκε σε μια στρεσογόνο περίοδο της ζωής του ατόμου.
Κρίσεις Πανικού στο Αεροπλάνο
Το αεροπλάνο και τα αεροπορικά ταξίδια αποτελούν φοβία για ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων είτε γιατί υπάρχει το άγχος της κλειστοφοβίας (ο φόβος για τους κλειστούς χώρους), της ακροφοβίας (ο φόβος του ύψους) ή της αγοραφοβίας.
Η φοβία για το αεροπλάνο εκδηλώνεται με:
- Έντονο φόβο ή πανικό ακόμη κ πριν την επιβίβαση στο αεροπλάνο
- Ζαλάδα
- Ίλιγγο
- Τάση για εμετό
- Στομαχικές διαταραχές
- Επιθυμία ‘απεγκλωβισμού’ από το αεροπλάνο
Πώς να Ξεπεράσετε τις Κρίσεις Πανικού
Κρίσεις Πανικού Θεραπεία / Αντιμετώπιση
Η διαταραχή πανικού είναι θεραπεύσιμη, αρκεί να επέλθει σε πρώιμο στάδιο αλλιώς μπορεί να γίνει μια πολύ εξουθενωτική και απομονωτική ασθένεια.
Η ψυχοθεραπεία (όπως η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία, CBT, ή Λογικοθυμική Συμπεριφορική Θεραπεία, REBT) και η φαρμακευτική αγωγή (πχ. Αναστολείς Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης, SSRI ή/και Νορεπινεφρίνης, SNRIs) είναι οι δύο κύριοι τύποι θεραπείας για τη Διαταραχή πανικού.
Τρόποι Αντιμετώπισης
- Μείνε εκεί που είσαι, ίσως να χρειαστεί να διακόψετε την δραστηριότητα που κάνετε κατά τη διάρκεια της κρίσης, ειδικά αν οδηγάτε.
- Αν η κρίση πανικού είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης κάποιων συγκεκριμένων παραγόντων, πχ ειδικές φοβίες, κλειστοφοβία κ.α. απομακρυνθείτε από αυτούς.
- Εστίασε την προσοχή σου σε κάτι άλλο, ασχοληθείτε με το κινητό σας, ακούστε μουσική, κοιτάξτε έξω από το παράθυρο.
- Πάρε αργές και βαθιές αναπνοές, αργή, βαθιά αναπνοή, μετρώντας αργά (για παράδειγμα έως το τρία) σε κάθε αναπνοή μέσα και έξω (εισπνοή- εκπνοή).
- Παρατήρησε αυτό που φοβάσαι και αμφισβήτησε το, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι αυτό που φοβάστε δεν είναι αληθινό και θα τελειώσει σύντομα.
- Σκέψου ένα μέρος ή μια κατάσταση που σε κάνει να νιώθεις ήσυχος/η, χαλαρός/η, ή άνετα, Θα σας βοηθήσει με το να σας αποσπάσει την προσοχή από την κατάσταση που βιώνετε.
- Ρίξτε νερό στο πρόσωπό σου, μειώνονται οι παλμοί της καρδιάς, ενεργοποιείται το πεπτικό και το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Κάνε μασάζ στο κεφάλι, διευκολύνει την αιμάτωση του εγκεφάλου και απομακρύνει την ένταση από τους μύες του αυχένα.
- Ζέστανε τα χέρια σου, πυροδοτείται η χαλάρωση από το παρασυμπαθητικό σύστημα.
- Φάε μαύρη σοκολάτα, Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε μαγνήσιο, το οποίο επιδρά χαλαρωτικά στον οργανισμό.
- Η τακτική άσκηση βοηθάει στην καταπολέμηση του στρες και την ένταση, πχ. ένα γρήγορο περπάτημα, ένα ελαφρύ τρέξιμο στο πάρκο.
- Ακολούθησε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, ρυθμίστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Τεχνικές Χαλάρωσης για Κρίσεις Πανικού
Διαφραγματική Αναπνοή
Τοποθετείστε το ένα χέρι στο στήθος και το άλλο στο στομάχι. Εισπνεύστε από τη μύτη σας και αφήστε το στομάχι σας να φουσκώσει. Έτσι χρησιμοποιείτε πλήρως τους πνεύμονες σας.
Προσπαθήστε να διατηρείτε την κίνηση του στήθους σας σε ένα μίνιμουμ, χωρίς να σφίγγεστε. Σε αυτό θα σας βοηθήσει η αίσθηση που σας δίνουν τα χέρια σας πάνω στο στήθος και το στομάχι.
Απαλά και ήρεμα, εκπνεύστε από τη μύτη σας. Επαναλάβετε, κρατώντας ένα ρυθμό. Στόχος είναι να παίρνετε 8-12 αναπνοές (εισπνοές και εκπνοές) ανά λεπτό.
Προοδευτική Νευρομυϊκή Χαλάρωση
Συγκεντρώσου στο δεξί σου χέρι….. Σφίξε το δεξί σου χέρι δυνατά σε μια γροθιά ….. δώσε ένταση σε όλο σου το χέρι….. παρατήρησε την ένταση σε όλο το χέρι…. παρατήρησε πού υπάρχει μεγαλύτερη και μικρότερη ένταση στο χέρι σου …. κράτησε την ένταση αυτή…. και τώρα χαλάρωσε το χέρι σου…. άφησε να φύγει όλη η ένταση από το χέρι σου…. ακόμα πιο πολύ … φεύγει όλη η ένταση από το χέρι … την παλάμη…. και όλα τα δάκτυλα….. ακόμα πιο πολύ…. νιώσε πού έχει χαλαρώσει το χέρι σου πιο πολύ … παρατήρησε τη διαφορά ανάμεσα στην ένταση και στη χαλάρωση.
*εναλλακτικά μπορείτε να βρείτε περισσότερες οδηγίες εδώ.
Κρίσεις Πανικού Θεραπεία Χωρίς Φάρμακα
Κρίσεις Πανικού & Ομοιοπαθητική
Η ομοιοπαθητική είναι μια φυσική μέθοδος θεραπείας, η οποία θεραπεύει μόνιμα, ήπια και χωρίς παρενέργειες, με σκοπό την ενδυνάμωση του οργανισμού και την αποκατάσταση της διαταραγμένης υγείας.
Στην περίπτωση της διαταραχής πανικού, ο ομοιοπαθητικός γιατρός θα χορηγήσει εκείνο το φάρμακο που αφορά στην προσωπικότητα του ασθενούς και ορισμένα χαρακτηριστικά του οργανισμού σε επίπεδο βιοχημείας-φυσιολογίας.
Τα αποτελέσματα της ομοιοπαθητικής θεραπείας στις κρίσεις πανικού, τις αγχώδεις διαταραχές και τις φοβίες, φαίνεται να είναι αρκετά θετικά, με τους ασθενείς να βρίσκουν λύση στο πρόβλημα τους σε διάστημα λίγων μηνών.
Εάν η ομοιοπαθητική θεραπεία συνδυαστεί με ψυχοθεραπεία, τα αποτελέσματα είναι ακόμα πιο γρήγορα και θεαματικά.
Κρίσεις Πανικού & Βελονισμός
Έχει αποδειχθεί ότι ο βελονισμός επηρεάζει την βιοχημεία του εγκεφάλου, εξομαλύνει τα επίπεδα των στρεσογόνων ουσιών και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επομένως, μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από το άγχος και να δημιουργήσει μια κατάσταση ηρεμίας στον οργανισμό.
Ο συνδυασμός του με την φαρμακευτική αγωγή επιτρέπει να μειωθούν οι δόσεις των φαρμάκων περιορίζοντας έτσι τις παρενέργειες τους.
Κρίσεις Πανικού & Διατροφή
- Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, η οποία μειώνει τα συμπτώματα άγχους και συνεπώς τις κρίσεις πανικού, περιλαμβάνει:
- την κατανάλωση νερού διότι η αφυδάτωση προκαλεί πονοκεφάλους, έλλειψη συγκέντρωσης, διαταραχή της αρτηριακής πίεσης, και νευρικότητα
- τις πρωτεΐνες και τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στα ψάρια και τα πουλερικά
- τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και τα υγιή λίπη ενισχύουν τη θετική λειτουργία του εγκεφάλου και ανακουφίζουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα που σχετίζονται με τις αγχώδεις διαταραχές
- τα γαλακτοκομικά υλικά περιέχουν ένα αμινοξύ (τρυπτοφάνη) που βοηθάει τον εγκέφαλο να παράγει τις χημικές ουσίες που σχετίζονται με την ηρεμία του οργανισμού
- η καφεΐνη, το αλκοόλ και το κάπνισμα επιδεινώνουν τη συχνότητα των κρίσεων
Να θυμάστε:
Εάν δείτε κάποιον που έχει κρίση πανικού εκείνη τη στιγμή, προσπαθήστε να μην “τροφοδοτήσετε τον φόβο” του απαντώντας με άγχος ή φόβο.
Θυμηθείτε και υπενθυμίστε ήρεμα στο άτομο ότι ενώ αυτή η εμπειρία είναι δυσάρεστη, δεν είναι επικίνδυνη και θα περάσει.
Ίσως το πιο χρήσιμο πράγμα που πρέπει να κάνετε για κάποιον με κρίση πανικού είναι να τον βοηθήσετε να κρατήσει το μυαλό του μακριά από τις σκέψεις που προκαλούν άγχος.
Αλλά μπορείτε επίσης να του δώσετε την αίσθηση του ελέγχου. Αυτό μπορεί να γίνει βοηθώντας στην επιβράδυνση και τον ρυθμό της αναπνοής του ατόμου.
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αυτής της διαδικασίας, αλλά ένα παράδειγμα είναι να ζητήσετε ήρεμα από το άτομο να εισπνεύσει για τέσσερα δευτερόλεπτα, να κρατήσει την αναπνοή για δύο δευτερόλεπτα και στη συνέχεια να αναπνέει αργά για έξι δευτερόλεπτα.
Μπορείτε να μετρήσετε ήσυχα τα δευτερόλεπτα μαζί με το άτομο αυτό και να επαναλάβετε τη διαδικασία για περίπου ένα λεπτό ή περισσότερο, αν χρειαστεί.
Αν σας άρεσε το άρθρο για τις κρίσεις πανικού που μόλις διαβάσατε, μοιραστείτε το με τους φίλους σας! Θα σήμαινε πολλά για τη μικρή μας ομάδα και σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για αυτό!
Αναστασία Χατζηλία
BSc of Science in Psychology
MSc in Cognitive Neuroscience and Clinical Neuropsychology
