Γαϊδουράγκαθο (Milk thistle στα αγγλικά)… Τόσο η όψη του όσο και η ονομασία του δεν είναι και τόσο ελκυστικές, εντούτοις το συγκεκριμένο φυτό προσφέρει πολλά και ποικίλα θεραπευτικά οφέλη.
Ούτως ή άλλως δεν πρέπει να κρίνουμε ποτέ από την εμφάνιση…
Τι είναι το γαϊδουράγκαθο
Η βοτανική του ονομασία είναι “Silybum marianum” και πρόκειται για ένα ποώδες φυτό, από την οικογένεια των αστεροειδών.
Ευδοκιμεί, κυρίως, στις μεσογειακές χώρες, αλλά εντοπίζεται, πλέον, σε όλον τον κόσμο. Το άνθος του φυτού είναι ένα κόκκινο-μώβ αγκαθωτό λουλούδι και περιέχει μαύρους σπόρους.
Η αναφορά του ξεκινά, ήδη, από τον 4ο αιώνα π.Χ. από το Θεόφραστο, που το ονομάζει Πτέρνιξ, και πιο μετά ο Διοσκουρίδης το θεωρεί επουλωτικό των πληγών.
Επίσης, μερικοί ονομάζουν το γαϊδουράγκαθο και γαλατοαγκάθι (milk thistle) ή Mary thistle.
Σύμφωνα με τη σαξονική παράδοση, τα λευκά σημάδια στα φύλλα του είναι οι σταγόνες από το γάλα από της Παναγίας, που έπεσαν πάνω του, όταν θήλαζε τον Ιησού. Εξού και η συγκεκριμένη ονομασία.
Γαϊδουράγκαθο ιδιότητες
Το γαϊδουράγκαθο περιέχει το φλαβονοειδές σιλυμαρίνη, το οποίο θεωρείται ότι συμβάλλει στην προστασία του ήπατος, αλλά και έχει αντιοξειδωτικές, αντιιικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Περιέχει, επίσης, τα φλαβονοειδή silidianin και silicristin, ενώ είναι πλούσια πηγή κουερσετίνης και βιταμίνης Ε.
Στη βοτανοθεραπεία είναι το κύριο βότανο, που χρησιμοποιείται για την προστασία του ήπατος από φλεγμονές, αλκοόλ, χημειοθεραπείες.
Χορηγείται σε προβλήματα της χοληδόχου κύστης, καθώς αυξάνει τη ροή της χολής από το ήπαρ και τη χοληδόχο κύστη.
Μετά από κατανάλωση αλκοόλ βοηθά στη μείωση των ηπατικών βλαβών, που έχουν προκληθεί.
Επιπρόσθετα, ένα αφέψημα με γαϊδουράγκαθο αποτοξινώνει μετά από χημειοθεραπεία ή χρήση αντιβιοτικών.
Γαϊδουράγκαθο οφέλη
Το Milk Thistle είναι ένα από τα πιο ισχυρά ηπατοπροστατευτικά στοιχεία της φύσης, καθώς, σύμφωνα με μελέτες, βοηθάει στην προστασία του συκωτιού, την αναγέννηση των κυττάρων του ήπατος, ενώ έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Χρησιμοποιήθηκε, ήδη, από τα ελληνορωμαϊκά χρόνια, ιδιαίτερα για την υποστήριξη του ήπατος και την αποτοξίνωση του αίματος.
Η δραστική ουσία του γαϊδουράγκαθου, όπως έχει ήδη αναφερθεί, είναι η σιλυμαρίνη, που βοηθά στην αναγέννηση των κατεστραμμένων ηπατικών κυττάρων και μεγάλων τμημάτων ιστών, καθώς ενεργοποιεί την πρωτεϊνική σύνθεση στα ηπατικά κύτταρα, αυξάνοντας τη δραστηριότητα του γενετικού υλικού (DNA-RNA).
Παράλληλα, προστατεύει τα ηπατικά κύτταρα από τις τοξίνες.
Σύμφωνα με έρευνες, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση καταστάσεων, όπως είναι η κίρρωση ήπατος, ο ίκτερος, οι ηπατίτιδες και οι διαταραχές της χοληδόχου κύστης.
Επίσης, υπάρχουν και άλλα οφέλη από την κατανάλωση γαϊδουράγκαθου:
- Τόνωση της κυτταρικής αναγέννησης των νεφρών
- Περιορισμός στην εξάπλωση ορισμένων τύπων καρκίνου
- Αύξηση των επιπέδων της καλής HDL χοληστερόλης και μείωση του κινδύνου της αθηροσκλήρωσης
- Ευεργετική δράση σε άτομα, που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας και τη νόσο του Parkinson
- Συμβολή στην πρόληψη του Alzheimer
- Αποτροπή αιμορροΐδων
- Αναπλήρωση των νεκρών κυττάρων και αποτροπή της πρόωρης γήρανσης
- Αποτελεσματική ρύθμιση των λιποκυττάρων, αύξηση της συνολικής διαδικασίας του μεταβολισμού και διαχείριση βάρους
- Βελτίωση των συμπτωμάτων από αλλεργικό άσθμα
- Μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και συμβολή στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
- Παραγωγή γάλακτος για τις θηλάζουσες γυναίκες
Γαϊδουράγκαθο καλλιέργεια / τσάι
Όταν το φυτό αναπτυχθεί και φτάσει σχεδόν στα δύο μέτρα, τότε μπορεί να κοπεί η κορυφή, να αποξηρανθεί στη σκιά και να γίνει τσάι.
Η καλύτερη περίοδος συγκομιδής είναι τέλη Μαΐου έως τα μέσα περίπου του Ιούνη, που ανοίγουν τα λουλούδια και μπορεί να τραβηχτεί ο σπόρος με το χέρι.
Λόγω της μικρής περιόδου συγκομιδής του, είναι μία δύσκολη και ακριβή καλλιέργεια, για να συντηρηθεί, και έτσι περιορίζονται οι δυνατότητες για εξαγωγές προς το εξωτερικό.
Γαϊδουράγκαθο πώς μαζεύουμε τους σπόρους του
- Πρώτα από όλα, προσέχουμε να μην είναι ραντισμένα τα γαϊδουράγκαθα.
- Προσεχτικά, πάντοτε, και εφόσον το λουλούδι δεν είναι κλειστό, τραβάμε το χνούδι από το πάνω μέρος, ώστε να μην τρυπηθούμε.
- Με το πρώτο τράβηγμα βγαίνουν οι περισσότεροι σπόροι, ενώ αν τραβήξουμε λίγο παραπάνω βγαίνουν και οι υπόλοιποι σπόροι.
- Δεν απαιτείται ξήρανση.
Γαϊδουράγκαθο πώς πίνεται / ρόφημα
Παραπάνω παρουσιάσαμε τον τρόπο μαζέματος των σπόρων γαϊδουράγκαθου. Τώρα θα αναφερθούμε και στον τρόπο κατανάλωσής τους.
Σιγοβράζουμε μισό κουταλάκι του γλυκού ξηρούς σπόρους γαϊδουράγκαθου, σε ενάμιση φλιτζάνι νερού, για 15-20’. Το αφέψημα πίνουμε 3 φορές την ημέρα.
Επίσης, οι σπόροι μπορούν να φαγωθούν.
Γαϊδουράγκαθο κάψουλες / χάπια
Οι κάψουλες γαϊδουράγκαθου αποτελούν ιδανική λύση, σε περίπτωση που δε μας αρέσει η γεύση του συγκεκριμένου φυτού.
Επίσης, αποτελούν τον καλύτερο τρόπο λήψης βοτάνων για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή όταν δεν είμαστε σε θέση να φτιάχνουμε ρόφηματα, λόγω της βεβαρημένης καθημερινότητάς μας.
Είναι απλές στη λήψη και φυτικές. Η λήψη πρέπει να γίνεται, πάντοτε, σύμφωνα με τη γνώμη του φαρμακοποιού.
Γαϊδουράγκαθο λάδι
Το έλαιο γαϊδουράγκαθου προέρχεται από την ψυχρή έκθλιψη των σπόρων του φυτού, για να μην καταστρέφονται τα ενεργά συστατικά των σπόρων.
Αποτελεί πλούσια πηγή λινελαϊκού οξέος αλλά και α-λινολεϊκού οξέος (ωμέγα-3).
Επιπλέον, περιέχει μεγάλες ποσότητες της βιταμίνης Ε και φλαβονοειδών, τα οποία διαθέτουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Το φυτικό αυτό έλαιο έχει ήπια γεύση και ήπιο άρωμα και μπορεί να προστεθεί σε σαλάτες και σπιτικές σάλτσες. Μπορούμε να το καταναλώσουμε και ωμό, 1-2 κουταλιές ημερησίως.
Επιπρόσθετα, έχει και καλλυντική χρήση. Είναι ιδανικό για μικτές-λιπαρές επιδερμίδες και χρησιμοποιείται για:
- Σύσφιξη πόρων
- Καθαρισμό δέρματος
- Ισχυρές αντιγηραντικές ιδιότητες
- Αποτροπή φωτογήρανσης
- Προστασία από τη βλαβερή ακτινοβολία
- Ενδυνάμωση μαλλιών (σε συνδυασμό με το αμυγδαλέλαιο)
Γαϊδουράγκαθο δοσολογία
Το γαϊδουράγκαθο καταναλώνεται ως ρόφημα, ενώ, όπως έχει αναφερθεί, υπάρχει σε κάψουλες.
Το εκχύλισμα του γαϊδουράγκαθου προέρχεται από τους σπόρους του φυτού και τα περισσότερα τιτλοδοτημένα συμπληρώματα διατροφής με γαϊδουράγκαθο περιέχουν κατά 70-80% σιλυμαρίνη.
Παραπάνω έχει αναφερθεί η δοσολογία σε ρόφημα, κάψουλες και έλαιο.
Επίσης, υπάρχει και βάμμα γαϊδουράγκαθου.
Αποτοξίνωση σηκωτιού (ήπατος) με γαϊδουράγκαθο
Η διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου είναι πολύ επιβαρυντική για το γαστρεντερικό σύστημα και καλό θα είναι δύο φορές το χρόνο να κάνουμε αποτοξίνωση, χρησιμοποιώντας ένα μείγμα γαϊδουράγκαθου, αγκινάρας και πικραλίδας, καθώς τα τρία αυτά τα βότανα μαζί έχουν τη μέγιστη δράση.
Η λήψη αυτού του μείγματος μαζί με άφθονο καθαρό νερό “ξεπλένει” τις τοξίνες και αποσυμφορεί τα όργανα αποτοξίνωσης (συκώτι, νεφρά), με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η υγεία μας και να αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής.
Γαϊδουράγκαθο και ουρικό οξύ
Όπως είναι γνωστό, όλοι έχουμε κάποια επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα μας. Το ουρικό οξύ είναι μία ουσία, που δημιουργείται στο αίμα, όταν η χημική ένωση που ονομάζεται πουρίνη, διασπάται μέσα σε αυτό.
Η πουρίνη βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες σε τρόφιμα, όπως είναι τα μπιζέλια, το σπανάκι, τα μανιτάρια και πολλά άλλα.
Το μεγαλύτερο μέρος του ουρικού οξέος, που σχηματίζεται στο σώμα, διαλύεται στο αίμα και εκκρίνεται μέσω των νεφρών.
Εντούτοις, η υπερβολική ποσότητα ουρικού οξέος είναι επιβαρυντική για τον οργανισμό μας.
Αρθρίτιδα και πόνος στις κλειδώσεις είναι μερικές από τις επιπτώσεις, αλλά οι πιο σοβαρές είναι η νεφρική και η ηπατική ανεπάρκεια.
Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι το ουρικό οξύ αυξάνει και το pH του αίματος, που έχει αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό μας, όπως ανεπάρκεια σε πολλά ζωτικά όργανα, κόπωση, χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, ασθένειες, και άλλα.
Το γαϊδουράγκαθο προσφέρει αντιοξειδωτικά, με τα οποία βοηθά να καθαρίσει το σώμα, και ιδιαίτερα το αίμα από πουρίνες.
Γαϊδουράγκαθο και καρκίνος
Σε προηγούμενα υποκεφάλαια του συγκεκριμένου άρθρου έχουμε αναφέρει ότι το γαϊδουράγκαθο περιέχει το δραστικό συστατικό silymarin, το οποίο είναι γνωστό για τις ευεργετικές ιδιότητές του.
Η σιλυμαρίνη αποτελείται από μία ομάδα ενώσεων, που συμβάλλουν στην αποκατάσταση των κυττάρων του ήπατος, διεγείροντας την πρωτεϊνική σύνθεση.
Είναι άξιο αναφοράς ότι στο Πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ διαπίστωσαν ότι το γαϊδουράγκαθο σταματά τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων, μειώνοντας το χρόνο ζωής τους και την παροχή αίματος στους όγκους.
Μία δεύτερη μελέτη από το Κέντρο Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Κολοράντο έδειξε ότι μπορεί να προλάβει τον καρκίνο του δέρματος και τη φωτογήρανση.
Ακόμη, άλλη μελέτη του συγκεκριμένου Κέντρου έδειξε ότι η από του στόματος χορήγηση της χημικής ουσίας σιλιμπινίνης, η οποία προέρχεται από το γαϊδουράγκαθο, επιβραδύνει την ικανότητα ανάπτυξης των καρκινικών βλαστικών κυττάρων του παχέος εντέρου.
Η σιλιμπινίνη είναι ένας μη τοξικός, δυνητικά χημειοαποτρεπτικός παράγοντας, που επηρεάζει την κυτταρική σηματοδότηση και σχετίζεται με το σχηματισμό και την επιβίωση των καρκινικών βλαστικών κύτταρων του παχέος εντέρου.
Πρέπει, οπωσδήποτε, να αναφερθεί ότι οι πληροφορίες για τη θετική δράση της σιλυμαρίνης προκύπτουν από μελέτες σε πειραματόζωα ή in vitro μελέτες και όχι από κλινικές μελέτες.
Επομένως, πριν τη χρήση της στην κλινική πράξη, απαιτούνται πολυάριθμες καλά σχεδιασμένες μελέτες.
Γαϊδουράγκαθο παρενέργειες
Το γαϊδουράγκαθο, αν και σε γενικές γραμμές θεωρείται ένα ασφαλές βότανο, μπορεί να προκαλέσει αυξημένα ηπατικά ένζυμα, πυρετό, ίλιγγο, κεφαλαλγία, καρδιακή προσβολή, αίσθημα καύσου, υψηλή χολερυθρίνη (τοξική ουσία) στο αίμα, εξάνθημα, αδυναμία, αυξημένη κρεατινίνη, αυξημένη γαλακτική αφυδρογονάση, αϋπνία, ευερεθιστότητα, κνησμό (φαγούρα), πόνο στις αρθρώσεις, ηπατική βλάβη, απώλεια της όρεξης, ναυτία, σεξουαλική δυσλειτουργία, εφίδρωση, αλλαγές της γεύσης, τρόμο, εμετό, και αδυναμία.
Ακόμη υπάρχουν αναφορές ότι επηρεάζει το ορμονικό σύστημα ανδρών και γυναικών καθώς και τους γυναικολογικούς ή ανδρολογικούς καρκίνους.
Σε παιδιά και εγκύους συνιστάται να παραμείνουν στην ασφαλή πλευρά και να μην κάνουν χρήση του βοτάνου, ώστε να αποκλείσουν οποιαδήποτε παρενέργεια.
Βέβαια, σε κάθε περίπτωση, πριν κάνουμε χρήση οποιουδήποτε βοτάνου, πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι και να συμβουλευόμαστε το γιατρό και φαρμακοποιό μας. Πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες, που μας δίνονται.
Γαϊδουράγκαθο αγορά / τιμή
Το γαϊδουράγκαθο μπορούμε να το βρούμε σε φαρμακεία, σε μαγαζιά με βότανα καθώς και σε μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα.
Επίσης, μπορούμε να το προμηθευτούμε και online. Ανάλογα με το είδος που επιθυμούμε (λάδι, κάψουλες, βότανο κ.τ.λ.), οι τιμές κυμαίνονται από 2 έως 30 ευρώ.
Πρέπει να ευλογούμε τον τόπο μας, καθώς η φύση μας παρέχει το συγκεκριμένο φυτό σε άφθονες ποσότητες και μπορούμε τόσο να το μαζέψουμε μόνοι μας όσο και να προμηθευτούμε, απολαμβάνοντας ένα ευεργετικό και ευχάριστο ρόφημα.
Αν σας άρεσε το άρθρο για το γαϊδουράγκαθο που μόλις διαβάσατε, μοιραστείτε το με τους φίλους σας! Θα σήμαινε πολλά για τη μικρή μας ομάδα και σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για αυτό!
