Η χρήση του τελικού -ν στην ελληνική γλώσσα εξαρτάται από διάφορους κανόνες που αφορούν κυρίως τη γραμματική και την ορθογραφία. Αυτοί οι κανόνες βοηθούν στην αποφυγή συγχύσεων και στην ευκολότερη κατανόηση του γραπτού λόγου. Ακολούθως θα βρείτε τους βασικούς κανόνες του τελικού -ν για να μην το κάνετε ξανά ποτέ λάθος.
Κανόνες χρήσης του τελικού -ν
Το τελικό -ν παραμένει όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από στιγμιαίο ή διπλό σύμφωνο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, ψ, ξ).
Το τελικό -ν χάνεται όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από εξακολουθητικό σύμφωνο (γ, β, δ, χ, φ, θ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ).
Όταν, λοιπόν, η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από Κ, Π, Τ, Ψ, Ξ, τότε, μπαίνει ν στο τέλος του άρθρου που είναι πριν από αυτή.
Για να αποφευχθεί η σύγχυση μεταξύ αρσενικού και ουδετέρου γένους αποφασίστηκε το τελικό ν να διατηρείται πάντα στα αρσενικά άρθρα (τον/στον, έναν) και στις αντωνυμίες (αυτόν, τον).
πχ. τον αδερφό, τον πατέρα
Το τελικό -ν στα άρθρα (τη[ν]/στη[ν]) και στις αντωνυμίες (αυτή[ν], τη[ν]) διατηρείται στο γραπτό λόγο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από τα συγκεκριμένα σύμφωνα (κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ).
Επίσης το σαν κρατάει πάντα το τελικό ν.
π.χ. Γελούσε σαν να μην ήξερε τι συμβαίνει
Επίσης:
- Το τελικό -ν παραμένει ενίοτε στο απαγορευτικό μη(ν) μπροστά από τις μετοχές σε -οντας και -ώντας (μην έχοντας) αλλά ποτέ στις λόγιες μετοχές (οι μη καπνίζοντες)
- Το τελικό -ν παραμένει στο αριθμητικό εκατό(ν), όταν συνδυάζεται με άλλον αριθμό που αρχίζει από φωνήεν: εκατόν επτά, εκατόν έξι κ.λπ.
- Το τελικό -ν παραμένει στην αιτιατική μιαν, όταν ακολουθεί λέξη που ξεκινά από α: μιαν άλλη μέρα, μιαν αγάπη κ.λπ.
Σημασία της διατήρησης του τελικού -ν
Οι καθηγητές Χρήστος Κλαίρης και Γεώργιος Μπαμπινιώτης επισημαίνουν ότι η διατήρηση του τελικού -ν στη γραφή συμβάλλει στην αποφυγή σύγχυσης μεταξύ των αρσενικών και ουδέτερων άρθρων κατά την ανάγνωση, ενώ ταυτόχρονα απλοποιεί τους κανόνες ορθογραφίας, διευκολύνοντας την εκμάθησή της από τα παιδιά.
