Η τεχνολογία έχει εισβάλει σε όλους τους τομείς της ζωής μας και η καθημερινότητά μας πρέπει να συμπορεύεται συνέχεια με τις καινούριες τεχνολογικές εξελίξεις. Πόσο μάλλον όταν οι εξελίξεις αυτές αφορούν τα παιδιά μας και την εκπαίδευσή τους…
Στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε τις έννοιες της Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality – AR) και της Εικονικής Πραγματικότητας (Virtual Reality – VR) και θα παραθέσουμε τα οφέλη τους στην εκπαίδευση των μικρών μας φίλων.
Τί Είναι η Επαυξημένη Πραγματικότητα (Augmented Reality – AR)
Ως Επαυξημένη Πραγματικότητα ορίζεται η τεχνολογία, που εμπλουτίζει το υλικό περιβάλλον του χρήστη με εικονικά στοιχεία, δημιουργώντας μία μεικτή πραγματικότητα, στην οποία υπάρχουν ταυτόχρονα υλικά και εικονικά στοιχεία (Chen et al., 2017; Lee, 2012; Wasko, 2013).
Ένας ακόμη ορισμός, με έμφαση στα τεχνολογικά μέσα, ορίζει την επαυξημένη πραγματικότητα ως την τεχνολογία, η οποία, εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες υπολογιστικών συστημάτων (υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και tablets κοκ) επιτρέπει στο χρήστη να δει και να αλληλεπιδράσει με ψηφιακά δημιουργημένα στοιχεία, τα οποία προβάλλονται μέσα στο υλικό περιβάλλον (Dunleavy, 2014).
Αναφορικά με την ονομασία Augmented Reality, θεωρείται ότι δόθηκε από τον Tom Caudell, πρώην ερευνητή της Boeing, έχοντας κατά νου ότι, μέσω της τεχνολογίας αυτής, το “πραγματικό” περιβάλλον “επαυξάνεται”, αποκτά περισσότερα στοιχεία.
Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι εικονικά δεδομένα, αντικείμενα, πληροφορίες, ακόμα και στην πιο σύνθετη μορφή τους, όπως βίντεο, ήχοι και αλληλεπιδραστικά αντικείμενα (Johnson et al., 2010).
Τί Είναι η Εικονική Πραγματικότητα (Virtual Reality – VR)
Ως Εικονική Πραγματικότητα ορίζεται ένα περιβάλλον μοντελοποίησης και προσομοίωσης, βασισμένο σε υπολογιστικά συστήματα, που εκμεταλλεύεται πτυχές της ανθρώπινης αντίληψης με την επέκταση των οπτικών πληροφοριών σε τρεις χωρικές διαστάσεις, συμπληρώνοντας τες με άλλα ερεθίσματα και χρονικές μεταβολές και επιτρέποντας στο χρήστη να αλληλεπιδρά με τα εμφανιζόμενα δεδομένα (Wann&Mon-Williams,1996).
Πρόκειται για ένα περιβάλλον, στο οποίο ο χρήστης γίνεται συμμέτοχος σε έναν “εικονικά πραγματικό” κόσμο. Του παρέχεται, δηλαδή, η δυνατότητα να συμμετέχει σε αφηρημένους χώρους, όπου φυσική μηχανή και φυσικός παρατηρητής δεν υπάρχουν.
Για τους Dalgarno & Lee (2010) χαρακτηριστικά, που ορίζουν τα εικονικά περιβάλλοντα, είναι από τη μία η ψευδαίσθηση των τριών διαστάσεων και οι ομαλές χρονικές και φυσικές αλλαγές καθώς επίσης και ο υψηλός βαθμός αλληλεπίδρασης με το χρήστη.
Αφού προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε τις βασικές αυτές έννοιες, τις οποίες ακούμε όλο και συχνότερα, θα μιλήσουμε για τα οφέλη τους στη διαδικασία της εκπαίδευσης.
Επαυξημένη & Εικονική Πραγματικότητα στην Εκπαίδευση
Η επαυξημένη πραγματικότητα αναμένεται να μεταμορφώσει ριζικά την εκπαίδευση, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Πολλοί ερευνητές τονίζουν τη σπουδαιότητα της δυνατότητας που προσφέρει αυτή η τεχνολογία στους μαθητές να αλληλεπιδράσουν άμεσα και σε πραγματικό χρόνο με εικονικά αντικείμενα, στα οποία δεν έχουν πρόσβαση στον φυσικό κόσμο, είτε λόγω επικινδυνότητας, είτε λόγω χρονικής ή χωρικής απόστασης, είτε επειδή πρόκειται για φανταστικά δημιουργήματα, είτε λόγω του ότι οι διαστάσεις τους δεν το επιτρέπουν (Chen at al., 2016; Lee, 2012; Martin et al., 2014; Wasko, 2013; Wu et al., 2013).
Σύμφωνα με τους Di Serio et al. (2013) οι μαθητές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μελετώμενα αντικείμενα, όταν αυτά προσεγγίζονται, μέσω εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας.
Τα κίνητρα των μαθητών αυξάνονται και αυτό οδηγεί σε αύξηση της προσήλωσής τους, μεγαλύτερη προσπάθεια και τελικά σε καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα.
Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων έχει αναδειχθεί από πολλές έρευνες (Chen et al., 2017; Di Serio et al., 2013; Lee, 2012; Wu et al., 2013), που σημειώνουν ότι η επαυξημένη πραγματικότητα συμβάλλει στην ευκολότερη και αποτελεσματικότερη απόκτηση των γνώσεων.
Αυτό συμβαίνει καθώς, μέσω της επαυξημένης πραγματικότητας, είναι δυνατό να οπτικοποιηθούν περίπλοκα φαινόμενα ή δυσεύρετα αντικείμενα και να πραγματοποιηθούν αλληλεπιδράσεις με αυτά.
Με τον τρόπο αυτόν, απλοποιούνται σημαντικά πληροφορίες, που θα ήταν δυσνόητες για τους μαθητές, σε περίπτωση που ήταν αναγκασμένοι να τις μελετήσουν μέσα από γραπτό κείμενο (Lee, 2012; Wu et al., 2013).
Επιπλέον, μέσω των εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας, οι μαθητές είναι δυνατό να αναπτύξουν μία σειρά δεξιοτήτων, όπως είναι η κριτική σκέψη, η συνεργασία και η λογική επίλυσης προβλημάτων (Wasko, 2013).
Οφέλη της Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση
Περνώντας, τώρα, στα οφέλη της εικονικής πραγματικότητας, έρευνες έχουν δείξει ότι τα εικονικά περιβάλλοντα μπορούν να υποστηρίξουν σημαντικά τη μάθηση, μέσω της διερευνητικής μάθησης των εννοιών, με τη μορφή της προσομοίωσης.
Ωστόσο, σε διαδικασίες επίλυσης περίπλοκων προβλημάτων, η βοήθεια και παρουσία των δασκάλων/καθηγητών, που παρέχουν καθοδήγηση και ανατροφοδότηση με τη μορφή ερωτήσεων, οδηγιών και συμβουλών κρίνεται και εδώ απαραίτητη.
Οι δάσκαλοι είναι κρίσιμης σημασίας για τη διαδικασία της μάθησης, επειδή βοηθούν τους μαθητές να αρθρώσουν τις σκέψεις τους με τρόπους που έχουν νόημα στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης πρακτικής.
Ο εκπαιδευτικός, μάλιστα, θα πρέπει να φροντίζει για την καλύτερη αξιοποίηση των τεχνικών χαρακτηριστικών της εικονικής πραγματικότητας, σχεδιάζοντας μία καθορισμένη μαθησιακή εμπειρία, που ανταποκρίνεται καλύτερα στις παιδαγωγικές ανάγκες του μαθητή.
Οι ιδιότητες της εικονικής πραγματικότητας θα πρέπει να αλληλεπιδρούν με κάθε ένα από τα τρία στάδια μάθησης (σύλληψη, κατασκευή και διάλογος).
Ως εκ τούτου, λοιπόν, ο σχεδιασμός για τη μάθηση θεωρείται διαδικασία, που πρέπει να συμπεριλαμβάνει ρητά τους παιδαγωγικούς προβληματισμούς που έχουν τεθεί.
Επιπροσθέτως, άλλοι κίνδυνοι που πιθανώς να ελλοχεύουν ως προς το παραγόμενο μαθησιακό αποτέλεσμα είναι η υπερβολική απόσπαση του μαθητή από το τεχνολογικό περιβάλλον και η παθητική προσέγγιση του μαθησιακού αντικειμένου.
Ο μαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση να “βρεθεί” στην εικονική πραγματικότητα και να του παρέχεται η απαραίτητη κλιμακούμενη βοήθεια από το συμμαθητή ή το δάσκαλο.
Με άλλα λόγια, θα πρέπει να μπορούν να συνδέουν ρητά την εμπειρία τους στη θεωρία.
Δυσκολίες Ενσωμάτωσης της Τεχνολογίας στο Εκπαιδευτικό Σύστημα
Για τη βελτίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και την πιο ευχάριστη ενασχόληση του μαθητή κατά τη διάρκεια της παράδοσης του μαθήματος, θα πρέπει να υπάρχουν παράλληλα η τεχνολογία και η εκπαίδευση.
Παρόλο που το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπαιδευτικών έχει λάβει επιμόρφωση στη χρήση των νέων τεχνολογιών, εντούτοις οι τελευταίες δε χρησιμοποιούνται γενικά στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι η ανεπάρκεια γνώσεων που νιώθουν οι δάσκαλοι – εκπαιδευτικοί. Επομένως, η κατάλληλη επιμόρφωσή τους αποτελεί ζήτημα πρωταρχικής σημασίας.
Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα, που ζητά άμεση επίλυση, είναι η έλλειψη του σωστού εξοπλισμού. Η αντιμετώπιση των δύο αυτών προβλημάτων αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
Εικονική Πραγματικότητα & Εκμάθηση Αγγλικών
Πρωτοπόρος στο κομμάτι αυτό και έχοντας επιλύσει τα παραπάνω προβλήματα, το κέντρο ξένων γλωσσών της Μαρίας Διαβάτη, φέρνει την εμπειρία της εικονικής (Virtual) και επαυξημένης (Augmented) πραγματικότητας στη δημιουργική εκμάθηση αγγλικών.
Με τον κατάλληλο συνδυασμό Virtual, Augmented και Mixed Reality περιεχομένου, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε επιπέδου, οι υπεύθυνοι καθηγητές μεταφέρουν συναρπαστικές εμπειρίες στους μαθητές, κεντρίζοντας στο μέγιστο βαθμό τις αισθήσεις τους.
Όλοι οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα, με τη βοήθεια τεχνολογικά άρτιων και πλήρως αυτόνομων VR Headsets, να παρακολουθούν ταυτόχρονα το ίδιο μάθημα αγγλικών, καθοδηγούμενοι και ελεγχόμενοι κεντρικά από τον καθηγητή, προάγοντας τη συνεργασία και το διάλογο μεταξύ των μαθητών για μέγιστα εκπαιδευτικά αποτελέσματα.
Στόχος της πρωτοποριακής χρήσης της AR & VR τεχνολογίας είναι να ζήσουν συναρπαστικές εμπειρίες οι μαθητές, ταξιδεύοντας μέσα στο χωροχρόνο, επισκεπτόμενοι μέρη, πολιτισμούς και εποχές, που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο έως αδύνατο να γνωρίσουνε από μόνοι τους.