Πολυπλοκότητα, έννοια που διέπει και συνάμα προσδιορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Διαφοροποιητικός παράγοντας αλλά και σημείο τομής τους.
Ποιες είναι όμως οι κινητήριες δυνάμεις που συντελούν στη δόμηση του εκάστοτε πλαισίου ενός ανθρώπινου δεσμού;
Έρωτας και φιλία αποτελούν επάξια δύο από τις ισχυρότερες.
Το ζήτημα ωστόσο, μετατίθεται στο κατά πόσο οι σχέσεις λαμβάνουν ολοκληρωτικά την προσωπική νότα των ατόμων που τις απαρτίζουν και τις καθιστούν εν ενεργεία ή είναι κοινωνικά προσδιορισμένες στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Φιλία & έρωτας: Έννοιες κοινωνικά προσδιορισμένες και εγκλωβισμένες στα μέτρα της σύγχρονης εποχής;
Απαρχή ενός διαπροσωπικού δεσμού αποτελεί πάντοτε η πρώτη επαφή με ένα άτομο. Η επαφή αυτή, όπως είναι λογικό, δεν συνοδεύεται απαραίτητα από μία συγκεκριμένου είδους έλξη.
Η τελευταία διατηρεί σε ένα πρώτο στάδιο έναν απρόσωπο συνήθως χαρακτήρα. Δύσκολα με λίγα λόγια, αποφασίζουμε σε ποια θέση θα τοποθετήσουμε ένα άτομο με την πρώτη γεύση που παίρνουμε από εκείνο.
Τα “σύνορα” για τους πολλούς δεν οριοθετούν τις προσωπικές επιλογές μας. Μορφές σχέσεων οι οποίες μπορεί φαινομενικά να αποτελούν προιόν σύγχυσης δύο ή περισσότερων ήδη καταχωρημένων συναισθηματικών συνιστωσών είναι απολύτως φυσιολογικό να υφίστανται.
Κανείς δεν είναι δυνατό να καθορίζει ολοκληρωτικά την αντίληψη του άλλου, πόσο μάλλον τα συναισθήματά του. Ναι λοιπόν, δύο άνθρωποι μπορούν κάλλιστα να έχουν φιλική, ερωτική και οποιουδήποτε άλλου είδους σχέση.
Έρωτας & Φιλία: Έννοιες αντίρροπες;
Μία εν εξελίξει γνωριμία είναι πολύ πιθανό να δώσει χώρο στην ανάπτυξη μίας φιλίας χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως αυτό είναι και το τελικό στάδιό της.
Εδώ όμως είναι το σημείο που τα πράγματα συγχέονται.
Για κάποιον ανεξήγητο λόγο έχει επικρατήσει η άποψη πως φιλία και έρωτας είναι έννοιες εκ διαμέτρου αντίθετες. Σε βαθμό που η ενεργοποίηση του ενός να εγγυάται τον παντοτινό λήθαργο του άλλου.
Κάτι τέτοιο ωστόσο, ουδεμία βάση έχει και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κατασταλτικούς παράγοντες για τη μεταπήδηση από τη μία κατάσταση στην άλλη.
Απότοκο των παραπάνω λοιπόν, είναι η δημιουργία περιοχών αυστηρά οριοθετημένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαμόρφωση του πλαισίου που ονομάζουμε “friend zone”.
Η ύπαρξη του ευρέως διαδεδομένου στις μέρες μας όρου ανακλά ακριβώς την ανάγκη μας να διαχωρίσουμε τα συναισθήματα που νιώθουμε και κατ’ επέκταση να κατηγοριοποιήσουμε τους ανθρώπους γύρω μας ανάλογα με το τι μας προκαλούν αλλά και με το τι θεωρούμε ότι πρόκειται να μας προκαλέσουν.
Αυτό όμως δεν είναι πάντοτε εφικτό. Είναι αδύνατο να ελέγξουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή το συναισθηματικό κόσμο μας καθώς η λειτουργία του δεν διέπεται εντελώς από τους νόμους της λογικής.
Ας δούμε καθαρά πως στις μεταξύ μας σχέσεις υπάρχουν γκρίζες ή καλύτερα πολύχρωμες ζώνες τις οποίες δεν ελέγχουμε.
Γιατί να είμαστε λοιπόν, δέσμιοι μιας συλλογικής αντίληψης που στην ουσία δεν εκφράζει κανέναν μας ξεχωριστά;
Γιατί ένας φίλος ή μία φίλη να μην είναι δυνατόν να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο στη ζωή μας;
Κανένας μας δε βρίσκεται εξάλλου από τη φύση του εγκλωβισμένος σε συγκεκριμένες φόρμες και συμπεριφορές που πρέπει να ακολουθήσει.
Η γέννηση ενός έρωτα μέσα από μια φιλία δε θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως η σκοτεινή εξαίρεση ενός υπέρλαμπρου διαχωριστικού κανόνα.
Αντ’ αυτού γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσα θετικά στοιχεία συγκεντρώνει ένα ζευγάρι το οποίο βρέθηκε κοντά με έναν τέτοιο τρόπο.
Γιατί πρώτα φίλοι;
Ας ρίξουμε μια κοντινότερη ματιά…
Δύο άνθρωποι γνωρίζονται διατηρώντας σε πρώτο στάδιο μια στάση ουδέτερης συμπάθειας. Επικοινωνούν χωρίς την παραμικρή επιτήδευση, χωρίς να έχουν ως απώτερο στόχο να “κερδίσουν” αυτόν που βρίσκεται απέναντί τους, είτε μέσα από τα λεγόμενά τους είτε μέσω της συνολικότερης στάσης τους.
Όπως καταλαβαίνουμε έχουμε να κάνουμε με μία ουσιαστική επαφή η οποία βασίζεται στην ειλικρίνεια και στην προσωπική ελευθερία σε κάθε επίπεδο.
Τα “πρέπει” απομακρύνονται και δίνουν τη θέση τους στα “θέλω”.
Όταν η ανάγκη για εντυπωσιασμό εκλείπει, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος προκειμένου να έρθεις σε επαφή με όλο το φάσμα της προσωπικότητας που στέκεται δίπλα σου.
Μοιράζεσαι χωρίς περιορισμούς και αποκτάς κοινές εμπειρίες μαζί του. Μέσα από την καθημερινή τριβή λοιπόν, είναι πιθανό να δημιουργούνται όλο και ισχυρότεροι δεσμοί. Η ήπια και χωρίς ταυτότητα αρχική έλξη συνεπώς, μπορεί να εξελιχθεί σε μια εντονότερη και βαθύτερη.
Διατηρώντας, επίσης, φιλική σχέση με κάποιον γνωρίζεις πτυχές του εαυτού του οι οποίες δεν γίνονται τόσο έκδηλες σε μια αμιγώς ερωτική σχέση.
Εκτιμάς τις επιλογές του μέσα από μία άλλη, περισσότερο αποστασιοποιημένη οπτική.
Μαθαίνεις να ζεις και να εκφράζεσαι στο έπακρο, δίχως να καταβάλεις κάποιου είδους προσπάθεια.
Ακολουθείς απλά τη φυσική ροή των πραγμάτων η οποία είτε θα σας φέρει πιο κοντά, φέρνοντας στο προσκήνιο μια σχέση είτε θα συσφίξει περισσότερο τη φιλία σας.
Ζωτικής σημασίας προϋπόθεση για το παραπάνω βέβαια είναι η ύπαρξη εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας, πυλώνες μιας πραγματικά υγιούς σχέσης.
Βρίσκοντας τη φιλία στον έρωτα…
Από μια άλλη σκοπιά τώρα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ζευγαριών που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στη μεταξύ τους σχέση, καθώς ακόμη και σε ένα θεωρητικά προχωρημένο στάδιο δεν έχει επέλθει η ουσιαστική γνωριμία.
Αυτό βεβαίως δε σχετίζεται με το αν υπήρξαν αρχικά φίλοι ή όχι. Η φιλία είναι ένας δεσμός που προσφέρει γόνιμο έδαφος για επικοινωνία, αλλά δεν είναι αναγκαίο ένα ζευγάρι να έχει περάσει από αυτή.
Εύλογα αντιλαμβανόμαστε πως κάτι τέτοιο τυχαίνει σε όλους. Στο χέρι μας ωστόσο είναι να συμβεί κάτι τέτοιο ενώ παράλληλα βιώνουμε τον έρωτα με τον άνθρωπό μας.
Η ανάπτυξη ή η διατήρηση της φιλίας στον έρωτα λειτουργεί ως παράγοντας ανανέωσης της σχέσης.
Εκτός από σύντροφος το άτομο που στέκεται απέναντί σου διαδραματίζει πλήθος ρόλων στη προσωπική ζωή του οι οποίοι παραμένουν στα στενά όρια που έχουν επιβληθεί ανάμεσα σας.
Και οι δύο καλείστε να ανακαλύψετε έναν ολόκληρο κρυμμένο κόσμο του άλλου, ο οποίος βρισκόταν πέρα από το οπτικό σας πεδίο.
Αφήστε λοιπόν, τον αυθορμητισμό σας να ξεχειλίσει, μην περιορίζεστε στα “πρέπει”, απελευθερωθείτε από προσδοκίες δίχως ουσιαστική υπόσταση, οι οποίες οδηγούν σε ένα ανούσιο παιχνίδι ρόλων.
Αποτινάξτε την ανασφάλεια, και αδράξτε την κάθε μέρα που ξημερώνει. Ξυπνήστε το ένστικτο της περιπέτειας, το οποίο βρίσκεται εγκλωβισμένο στη συμβατική καθημερινότητα.
Αναζητείστε μικρές χαρές και εκπλήξεις που θα κρατούν ζωντανό το χαμόγελο στα χείλη σας και τον χτύπο της καρδιάς σας δυνατό.
Νιώστε, την κάθε στιγμή που σας δίνεται με τον άνθρωπό σας, μοιραστείτε συναισθήματα και εμπειρίες που θα σας απογειώσουν!
Εσείς έχετε βιώσει ανάλογες εμπειρίες; Γνωρίσατε τη φιλία μέσα από τον έρωτα ή τον έρωτα μέσα από τη φιλία; Τα σχόλια σας είναι πάντα ευπρόσδεκτα!
Αν επιπλέον σας άρεσε το άρθρο που μόλις διαβάσατε, μοιραστείτε το με τους φίλους σας! Θα σήμαινε πολλά για τη μικρή μας ομάδα και σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για αυτό!
Σημείωση: Η φωτογραφία του άρθρου είναι του Julian Zacsfalvi, wedding photographer με έδρα τη Βουδαπέστη.
