“Kotsonis”

Γλώσσα του Σώματος: Ξεκλείδωσε τις Καθημερινές σου Σχέσεις

Γλώσσα του Σώματος: Ξεκλείδωσε τις Καθημερινές σου Σχέσεις

Πολύ συχνά ακούμε να γίνεται λόγος για τη γλώσσα του σώματος.

Τη μελετούν οι ψυχολόγοι, την αξιοποιούν οι καλλιτέχνες, μαθαίνουν να τη χρησιμοποιούν οι πολιτικοί.

Τι ακριβώς εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε σε αυτήν;

Kotsonis

Τί Είναι η Γλώσσα του Σώματος

Η γλώσσα του σώματος, ή αλλιώς και μη λεκτική επικοινωνία είναι το σύνολο των εξωγλωσσικών και παραγλωσσικών μη λεκτικών τρόπων με τους οποίους εκπέμπουμε μηνύματα προς τους άλλους – χειρονομίες, εκφράσεις του προσώπου, τόνος και ένταση της φωνής, στάση του σώματος, ρυθμός ομιλίας κ.α.

Ισοδύναμα μπορούμε να πούμε ότι η γλώσσα του σώματος είναι οτιδήποτε πάνω μας ή στον τρόπο που στεκόμαστε, που κινούμαστε, που μιλάμε και που αντιδράμε, το οποίο δίνει πληροφορίες για εμάς στα υπόλοιπα άτομα που βρίσκονται γύρω μας.

Ακόμη λοιπόν και το ντύσιμο ή το πόση απόσταση επιλέγει κανείς να κρατά από τους άλλους, ακόμη και η σιωπή ή η πλήρης απομάκρυνσή του από έναν χώρο συνιστούν μέρος της μη λεκτικής επικοινωνίας.

Η γλώσσα του σώματος μαρτυρά, εκτός των άλλων, σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρίσκεται ένας άνθρωπος, το πόσο εξωστρεφής ή εσωστρεφής είναι, αν αισθάνεται σιγουριά ή ανασφάλεια, το τι θέλει να δείξει ή και το τι θέλει να αποκρύψει για τον εαυτό του.

Σημασία της Γλώσσας Σώματος στην Καθημερινότητα

Μπορεί συχνά να μην συνειδητοποιούμε τη σημασία της στην καθημερινή επικοινωνία, στην πραγματικότητα όμως, όταν μιλάμε με άλλους ανθρώπους επικοινωνώντας ένα μήνυμα, περίπου το 90% της επικοινωνίας πραγματοποιείται μη λεκτικά και μόλις το 10% μέσω της ομιλίας!

Μερικά παραδείγματα που τονίζουν τη σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας:

  • H νοηματική γλώσσα μέσω της οποίας τα άτομα με προβλήματα ακοής ή ομιλίας μπορούν να έχουν πλήρη επικοινωνία.
  • Η επαρκής συνεννόηση που μπορεί να επιτευχθεί με χρήση μόνο χειρονομιών ή εκφράσεων του προσώπου ανάμεσα σε ανθρώπους που μιλούν διαφορετικές γλώσσες.
  • Το γνωστό σε όλους μας παιχνίδι της παντομίμας, το οποίο χρησιμοποιείται από παιδοψυχολόγους και εκπαιδευτικούς ως μέσο μάθησης, παιγνιοθεραπείας και ανάπτυξης της φαντασίας και των ικανοτήτων επικοινωνίας.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι σε έναν πίνακα ζωγραφικής, σε κάτι δηλαδή που είναι στατικό, ακίνητο και αμετάβλητο μπορεί να αποδίδεται η κίνηση των απεικονιζόμενων μορφών, να εκφράζονται τα συναισθήματα τους και να είναι προφανείς οι προθέσεις τους.

Είναι πιθανό να καταλαβαίνουμε ποιες είναι οι μεταξύ τους σχέσεις, οι σκέψεις τους, ακόμη η κοινωνική τους θέση.

Όλα αυτά, εξετάζοντας τη στάση του σώματος, το βλέμμα, της χειρονομίες, το ύφος, την ενδυμασία τους.

Haynes King, Jealousy and Flirtation, 1874
Haynes King, Jealousy and Flirtation, 1874

Ενδιαφέροντα Στοιχεία της Μη Λεκτικής Επικοινωνίας

Ας δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία:

  • Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός (495 π.Χ. – 435 π.Χ.) ήταν ο πρώτος έδειξε τον δρόμο για τη μελέτη αυτού που σήμερα ονομάζουμε μη λεκτική επικοινωνία.
  • Ο Κάρολος Δαρβίνος εξέταζε με προσοχή τις εκδηλώσεις μη λεκτικής επικοινωνίας των ανθρώπων και των ζώων στο πλαίσιο της μελέτης της εξέλιξης των ειδών. Μέσα από την έρευνά του διαπίστωσε μάλιστα ότι οι άνθρωποι και οι πίθηκοι, λόγω της κοινής τους προέλευσης, εκφράζουν τα συναισθήματά τους με παρόμοιους μορφασμούς.
  • Το να βρίσκονται στον ίδιο χώρο δύο ή περισσότερα άτομα συνεπάγεται την ύπαρξη επικοινωνίας μέσω της γλώσσας του σώματος. Ακόμη και το να μην μιλήσουν καθόλου ή το να μην κοιταχτούν καν συνιστούν μια μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας.
  • Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της επιστήμης, υπάρχουν εκφράσεις μη λεκτικής επικοινωνίας που είναι έμφυτες, όπως για παράδειγμα το χαμόγελο, ενώ άλλες είναι επίκτητες. Μαθαίνονται δηλαδή μέσω της μίμησης και της κοινωνικοποίησης. Μια τέτοια περίπτωση είναι το σήκωμα του αντίχειρα ενώ τα υπόλοιπα δάχτυλα είναι κλειστά όταν θέλουμε να επικροτήσουμε κάτι ή να δείξουμε ότι όλα είναι καλά και αντίθετα, ο αντίχειρας προς τα κάτω όταν αποδοκιμάζουμε κάτι.
  • Εκτός από την επιστήμη, η γλώσσα του σώματος απασχολεί και τον λαϊκό πολιτισμό. Η παρατήρηση και η ερμηνεία του βλέμματος, της στάσης του σώματος, της χειρονομίας συναντάται στην κουλτούρα όλων των λαών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην περίπτωση της δικής μας λαϊκής παράδοσης είναι το γνωστό σε όλους μας “μάτιασμα” στο οποίο οι παλιότερες γενιές όχι μόνο συνήθιζαν να πιστεύουν, αλλά και να προσπαθούν να αναπτύξουν τρόπους προστασίας εναντίον του και αντιμετώπισής του.
  • Η ίδια έκφραση ή χειρονομία μπορεί να έχει εντελώς διαφορετική ερμηνεία από πολιτισμό σε πολιτισμό. Και όχι απλώς να έχει διαφορετική ερμηνεία αλλά να μας προκαλέσει και μπελάδες. Λόγου χάρη, μπορεί η χειρονομία που κάνουμε με τον δείκτη μας για να καλέσουμε κάποιον να έρθει κοντά μας να φαίνεται σε εμάς εντελώς άκακη, ωστόσο σε μερικές ασιατικές χώρες θεωρείται προσβλητική. Στις Φιλιππίνες μάλιστα, μια τέτοια χειρονομία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε σύλληψη από τις Αρχές!

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε ένα σημάδι της γλώσσας του σώματος που παρατηρούμε πρέπει να ερμηνεύεται σε συνδυασμό με όλες τις εκφράσεις επικοινωνίας, λεκτικές και μη.

Έτσι, δεν αρκεί για παράδειγμα να προσέχουμε μόνο αν κάποιος που μας μιλά μας κοιτά στα μάτια για να ξέρουμε αν αυτό που μας λέει είναι αλήθεια ή ψέμα. Μπορεί την ίδια στιγμή τα χέρια του να είναι νευρικά ή η φωνή του να… “σπάει”.

Η μη λεκτική επικοινωνία λειτουργεί ως συμπλήρωμα της λεκτικής.  Αυτό σημαίνει ότι όλες οι εκδηλώσεις μη λεκτικής επικοινωνίας που εξωτερικεύονται -συνειδητά ή ασυνείδητα- ενώ επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους λεκτικά, συμπληρώνουν την ομιλία μας με τρόπο τέτοιο ώστε να δίνουν σε αυτό που λέμε τη σωστή ένταση, το σωστό τόνο και το ανάλογο ύφος.

Διαβάζοντας Καθημερινές Εκφράσεις της Γλώσσας του Σώματος

Χέρια

Η χειραψία

Η χειραψία μας απασχολεί συχνά, ειδικά στον επαγγελματικό χώρο, όταν πρόκειται για επαγγελματικές συναντήσεις ή συνεντεύξεις για στα πλαίσια ανεύρεσης εργασίας.

Γλώσσα του Σώματος: Ξεκλείδωσε τις Καθημερινές σου Σχέσεις

Υπάρχει σωστή χειραψία; Κι αν ναι, πόσο πρέπει να διαρκεί; Πόσο σφιχτά κρατάμε το χέρι του άλλου και πώς πρέπει να τείνουμε το δικό μας χέρι;

  • Μία χειραψία συνήθως διαρκεί γύρω στα τέσσερα δευτερόλεπτα, γίνεται με τους αγκώνες λυγισμένους και είναι σημαντικό οι δύο πλευρές να έχουν τις παλάμες κάθετες ώστε να μην θεωρηθεί ότι ένας από τους δύο προσπαθεί να δώσει σημάδια κυριαρχίας.
  • Καλό είναι επίσης να μην σφίγγουμε το χέρι μας πολύ, ούτε να το αφήνουμε εντελώς χαλαρό. Η αλήθεια είναι ότι σε κανέναν δεν αρέσει μια νευρική ούτε μια αμήχανη χειραψία. Αντίθετα, μια θερμή χειραψία μας βοηθά να φαινόμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας και να μεταδίδουμε πιο ξεκάθαρα στον συνομιλητή μας το μήνυμα που θέλουμε να επικοινωνήσουμε.
  • Σύμφωνα με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς, την πρώτη κίνηση για τη χειραψία κάνει αυτός που έχει την υψηλότερη θέση αν βρισκόμαστε σε εργασιακό περιβάλλον, είτε ο οικοδεσπότης του οποίου είμαστε καλεσμένοι.
  • Τέλος, είναι σημαντικό όσο κρατά η χειραψία να κοιτάμε τον άλλον απευθείας στα μάτια και να μην αποφεύγουμε το βλέμμα του.

Οι παλάμες

  • Οι ανοιχτές, ορατές παλάμες συνήθως είναι σημάδι ειλικρίνειας, ενώ αντίθετα, κάποιος που κρύβει τις παλάμες του ενώ μιλά είναι πιθανό να λέει ψέματα.
  • Επίσης, πολλοί άνθρωποι όταν λένε ψέματα προσπαθούν να κρατούν τα χέρια τους απασχολημένα, κρατώντας ή τακτοποιώντας πράγματα είτε αγγίζοντας και τρίβοντας το πρόσωπό τους.
  • Οι σφιγμένες παλάμες είναι συνώνυμες του άγχους, της έντασης, της αγωνίας και του φόβου. Όταν συνοδεύονται από νευρικό σφίξιμο των χεριών και των δαχτύλων προδίδουν ότι το άτομο προσπαθεί να ελέγξει αυτή την αρνητική συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται και να καθησυχάσει τον εαυτό του.

Χέρια στις Τσέπες

Τα χέρια στις τσέπες ερμηνεύονται συνήθως ως σημάδι απροθυμίας και αναξιοπιστίας, ειδικά σε επαγγελματικές συναναστροφές.

Χέρια Σταυρωμένα Πίσω, στο Ύψος της Μέσης

Σε αυτή τη στάση του σώματος βλέπουμε συχνά τους πολιτικούς ηγέτες ή άτομα που καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις στον εργασιακό τους χώρο και ασκούν έλεγχο. Υποδεικνύει κύρος, θάρρος και τόλμη.

Θεωρείται ότι αν σε καταστάσεις άγχους και νευρικότητας σταυρώσουμε τα χέρια μας με αυτόν τον τρόπο, είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί η αυτοπεποίθηση και η αισιοδοξία μας.

Ανοιχτά Χέρια

Όταν μιλάμε σε ευρύ κοινό, μια χειρονομία που μπορεί να λειτουργήσει θετικά είναι ενώ τους απευθυνόμαστε, να ανοίγουμε τα χέρια μας σε έναν νοητό κύκλο που τους περικλείει. Έτσι, δημιουργούμε σχέση οικειότητας και εικόνα συμπόρευσης.

Πόδια

Ανοιχτά Πόδια

Για κάποιον που στέκεται όρθιος, τα ανοιχτά πόδια, παράλληλα περίπου με τους ώμους, είναι ένδειξη χαλαρότητας και αυτοπεποίθησης.

Κλειστά Πόδια

Αντίθετα, τα κλειστά πόδια εκφράζουν εσωστρέφεια, άγχος και αίσθημα ότι το άτομο είναι εκτεθειμένο και νιώθει την ανάγκη να προστατευτεί.

Σταυρωμένα Πόδια – Καθιστοί

Τα σταυρωμένα πόδια όταν είναι κάποιος καθιστός, μπορεί να φαίνονται στον ίδιο ως ένας κομψός και ταυτόχρονα άνετος τρόπος για να καθίσει, ως η καλύτερη λύση ειδικά για όσους φορούν φούστα ή φόρεμα, σύμφωνα ωστόσο με ψυχολόγους, δίνει στους γύρω του αρνητικά μηνύματα εσωστρέφειας και άμυνας.

Σταυρωμένα Πόδια – Όρθιοι

Τα σταυρωμένα πόδια προδίδουν στάση άμυνας και στην περίπτωση που στεκόμαστε όρθιοι. Ειδικά όταν συνοδεύονται από σταυρωμένα μπροστά στο στήθος χέρια.

Σταυρωμένοι Αστράγαλοι

Αντίστοιχα, οι σταυρωμένοι αστράγαλοι σε πολλές περιπτώσεις συνδέονται με συναισθήματα αβεβαιότητας, φόβου, ντροπής ή απροθυμίας. Είναι η στάση που πολλοί άνθρωποι παίρνουν ασυνείδητα όταν είναι αγχωμένοι, για παράδειγμα σε μια συνέντευξη ή σε ένα απαιτητικό ραντεβού που τους προκαλεί ένταση.

Βλέμμα

Η αληθινή ομορφιά των ματιών βρίσκεται στο βλέμμαΓεωργία Σάνδη (George Sand)

Και ποιος δεν έχει ακούσει την φράση “τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής“;

Γλώσσα του Σώματος: Ξεκλείδωσε τις Καθημερινές σου Σχέσεις

Πράγματι, “διαβάζοντας” το βλέμμα μπορεί κανείς να αποκρυπτογραφήσει τα συναισθήματα, τις προθέσεις και τη συναισθηματική κατάσταση ενός ανθρώπου.

Βλέμμα Σύντομης Διάρκειας

Βλέμματα μικρής διάρκειας συνήθως δηλώνουν ντροπή ή αμηχανία. Για παράδειγμα στη διάρκεια μιας συνέντευξης, ένα ασταθές βλέμμα προδίδει νευρικότητα και δεν βοηθά στο να δημιουργηθεί ένα άνετο κλίμα.

Σταθερό Βλέμμα

Αντίθετα, το σταθερό βλέμμα που διαρκεί περισσότερο είναι σημάδι οικειότητας και αυτοπεποίθησης.

Αποφυγή Βλέμματος

Επίσης, το να αποφεύγουμε το βλέμμα κάποιου πολλές φορές ερμηνεύεται ως πρόθεση να κρύψουμε κάτι.

Φευγαλέο Βλέμμα

Το φευγαλέο κοίταγμα προς κάποια κατεύθυνση ή κάποιο αντικείμενο μπορεί να σημαίνει επιθυμία να πάμε προς τα εκεί. Κάποιος που επιθυμεί να αποχωρήσει από έναν χώρο είναι πιθανό να κοιτά φευγαλέα την πόρτα.

Κόρες Οφθαλμών

  • Οι κόρες των ματιών ενός ανθρώπου συστέλλονται όταν φοβάται ή αισθάνεται ότι απειλείται.
  • Έχει αποδειχτεί μέσω επιστημονικών ερευνών πως όταν οι άνθρωποι φλερτάρουν οι κόρες των ματιών τους διαστέλλονται και αντίστοιχα, όταν οι κόρες διαστέλλονται τα άτομα φαίνονται πιο ελκυστικά στον συνομιλητή τους.

Χαμόγελο

Όσο απλό κι αν μοιάζει ένα χαμόγελο, τόσο δύσκολο μπορεί να είναι το να ερμηνεύσουμε όλα αυτά που κρύβει.

Αρκεί να σκεφτεί κανείς το πόσες ερμηνείες, εξηγήσεις, θεωρίες -συνωμοσίας ή μη-, αναλύσεις και μελέτες έχουν γραφτεί για το διασημότερο χαμόγελο του κόσμου, το χαμόγελο της Μόνα Λίζα.

Μόνα Λίζα
Mona Lisa (Lisa del Giocondo) – Leonardo da Vinci (1503)

Το χαμόγελο μπορεί να εκφράζει σχεδόν όλο το φάσμα των συναισθημάτων, από ευτυχία μέχρι θλίψη κι από αμηχανία μέχρι σιγουριά. Μπορεί να είναι νευρικό, ειρωνικό, αλαζονικό, ερωτικό, χαιρέκακο, πονηρό κ.α.

Πώς αναγνωρίζουμε λοιπόν τις πραγματικές προθέσεις πίσω από ένα χαμόγελο;

Και πώς καταλαβαίνουμε αν ένα χαμόγελο είναι αληθινό ή ψεύτικο;

Κλειστό Χαμόγελο

Ένα κλειστό χαμόγελο με σφιχτά χείλη χωρίς να φαίνονται τα δόντια συχνά υποδηλώνει ότι το άτομο προσπαθεί να αποκρύψει κάτι ή κάνει δεύτερες σκέψεις που δεν θέλει να εξωτερικεύσει.

Πλατύ Χαμόγελο

Ένα χαμόγελο που αποκαλύπτει τα δόντια, ενώ το σαγόνι κινείται προς τα πίσω, το λεγόμενο “πλατύ χαμόγελο” είναι σημάδι χαράς, ικανοποίησης, ευτυχίας.

Ειλικρινές Χαμόγελο

Ένα ειλικρινές χαμόγελο κινητοποιεί ολόκληρο το πρόσωπο, επηρεάζει το βλέμμα και δημιουργεί ρυτίδες γύρω από τα μάτια.

Προσποιητό Χαμόγελο

Από την άλλη πλευρά, ένα προσποιητό χαμόγελο δεν κάνει όλο το πρόσωπο να λάμπει και στις περισσότερες περιπτώσεις δημιουργεί στα χείλη μας άνισες γωνίες. Είναι ο τρόπος που χαμογελά κάποιος όταν υποκρίνεται πως του αρέσει κάτι, ενώ στην πραγματικότητα δεν αισθάνεται θετικά για αυτό.

Αληθινό Χαμόγελο

Όταν είναι αληθινό, το χαμόγελο μπορεί να αποτελέσει έναν σπουδαίο φορέα θετικών συναισθημάτων. Γιατί όπως λένε, ένα χαμόγελο γεννιέται από ένα άλλο χαμόγελο.

Πρόκειται για μια απλή κίνηση των μυών του προσώπου, όμως κάθε χαμόγελο σηματοδοτεί μια διαδικασία μετάδοσης αισιοδοξίας και θετικότητας από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Γέλασε για τη νύχτα, τη μέρα, τη σελήνη, γέλασε για τους δρόμους, όλο στροφές του νησιού, γέλα για αυτό το αδέξιο αγόρι που σε θέλει – Pablo Neruda

Αν σας άρεσε το άρθρο για τη γλώσσα του σώματος που μόλις διαβάσατε, μοιραστείτε το με τους φίλους σας! Θα σήμαινε πολλά για τη μικρή μας ομάδα και σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για αυτό!

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ

Διατροφή για Γράμμωση – Βάζοντας Στόχο Ένα Νέο Τρόπο Ζωής

ΕΠΟΜΕΝΟ

Ύπνος & Διαταραχές – 14 Τροφές που Καταπολεμούν Αποτελεσματικά την Αϋπνία

Μην χάσετε...